قرمزی چشم بعد از شنا در استخر 

روزهای گرم فصل تابستان زمان استخر رفتن و شنا كردن است. هر چند شنا از جمله ورزش هايی نيست كه آسيب های چشمی يكي از خطرات آنهاست (مثل فوتبال، تنيس، بيس بال، ...) ولی قرمزی و سوزش چشم بعد از شنا كردن به ويژه در استخر يكی از مسائلی است كه بسياری با آن مواجه اند. ولی آيا بايد نگران اين مسئله بود؟ خير. قرمزی پس از شنا در استخر سبب آسيب درازمدت نمی شود. 

آب موجود در استخرها برخلاف آب دریا، امکان خودپالایی ندارد و در یک فضای بسته در گردش است؛ بنابراین در صورت عدم تصفیه صحیح می تواند ناقل بسیاری از بیماری ها باشد که به سلامت استفاده کنندگان آسیب جدی می رساند. 

دکتر علی میرزاجانی ، دانشیار گروه اپتومتری دانشگاه علوم پزشکی ایران در این زمینه می گوید: 

وقتی فرد در استخر شنا یا آب بازی می‌کند، برای مدت قابل توجهی سطح خارجی چشم‌های وی در تماس با آب قرار می‌گیرد و در واقع آب استخر داخل حفره بین پلک‌ها و کره چشم می‌شود و با سطح جلویی و خارجی چشم تماس دارد. 

آب تازه ی استخر، غالبا تصفیه شده و عاری از میکروارگانیسم‌هایی است که بتواند موجب آلودگی چشم‌ها شود، ولی این آب در مدت زمان کوتاهی محلی برای رشد میکروارگانیسم‌های مختلف خواهد شد و برای جلوگیری از این پدیده لازم است مواد شیمیایی به آب اضافه گردند تا مانع رشد میکروارگانیسم‌ها در آب شود. 

کلر ماده شیمیایی‌ای است که از دیرباز استفاده می‌شده و امروزه نیز با افزودن آن به آب استخرها، مانع رشد میکروارگانیسم‌ها در آب استخر می‌شوند. 

در استخرها نیز با افزودن کلر به آب، مانع رشد میکروارگانیسم‌ها در آب می‌شوند تا ضمن حفظ شفافیت آب، از تماس میکروب با سطح چشم‌ها نیز جلوگیری به عمل آورند و مانع عفونت‌های چشمی شوند. 

قرمزی مختصر چشم پس از استخر معمولا به خودی خود پس از چند ساعت از بین می‌رود 

در صورتی که آب آلوده به میکروب باشد بر اثر تماس با چشم‌ها موجب یک نوع عفونت چشمی می‌شود که به آن کنژانکتیویت می‌گویند که در اینجا بیشتراز نوع باکتریایی بوده و بر اثر این بیماری چشم‌ها چرک می‌کنند و ترشحات چرکی در چشم‌ها مشاهده خواهد شد که در این صورت حتما به دکتر مراجعه فرمایید. 

ولی قرمزی که در بیشتر اوقات پس از استخر اتفاق می‌افتد متفاوت از این بیماری است. قرمزی چشم‌ها پس از استخر به چند دلیل است. 

اولا خود کلر یک ماده شیمیایی است و اگر میزان استفاده از آن صحیح نباشد مقادیر اضافی آن می‌تواند موجب قرمزی چشم شود، زیرا تماس هر ماده‌ای با چشم، چه قلیایی و چه اسیدی موجب واکنش چشم‌ها و گشاد شدن رگ‌های سطحی چشم و انتقال خون بیشتر به سطح چشم و در نتیجه سرخ شدن چشم‌ها می‌شود. 

البته باید خاطرنشان کرد تماس آب خالص با چشم‌ها در صورتی که با ضربه به سطح چشم‌ها برخورد کند خود نیز می‌تواند موجب قرمزی چشم شود، یعنی افرادی که با چشم باز زیر آب حرکت می‌کنند یا به هر نحوی آب با ضربه به سطح چشم‌هایشان که باز است، برخورد کند حتی اگر آب خالص هم باشد، مختصری موجب تحریک چشم‌ها و قرمزی چشم خواهد شد. 

ولی مشکل قرمزی چشم پس از استخر وقتی تعداد افراد بیشتری از کل افراد استفاده‌کننده از استخر دچار قرمزی چشم می‌شوند، قدری جدی‌تر می‌شود. 

كلر كه برای ضد عفونی كردن و از بين بردن باكتری ها به آب استخر اضافه می شود بخودی خود مشكل ساز نيست. مشكل زمانی رخ می دهد كه كلر در مجاورت نيتروژن يا آمونياك موجود در آب قرار می گيرد و از تركيب اينها كلرامين تشكيل می شود. در حقيقت علت اصلی قرمزی و چشم كلراين است. عروق سطحی روی سفيدی چشم بر اثر تماس با كلرامين ملتهب شده و چشم قرمز می شود. كلرامين همچنين لايه موقت روی قرنيه ايجاد می كند كه سبب التهاب، حساسيت، خشكی و قرمزی چشم مي شود. به اين وضعيت كراتيت می گويند. 

قرمزی و التهاب پس از استفاده از استخر در افرادی كه حساسيت فصلی و يا خشكی چشم دارند، بيشتر بروز می كند. 
بر خلاف بسياري كه تصور می كنند درمان اين وضعيت استفاده از قطره هايی است كه قرمزی چشم را كم می كنند درمان صحيح استفاده از تركيباتی نظير اشك مصنوعی است. اشك مصنوعی لايه ای روی قرنيه ايجاد كرده و به آن فرصت می دهد التيام يابد. مكانيسم اثر تركيباتی كه قرمزی چشم را كم می كنند منقبض كردن عروق خونی است و قطع اين داروها سبب شديدتر شدن مشكل خواهد شد. اگر قرمزی و سوزش چشم شديد باشد و يا به دفعات تكرار شود يك راه ديگر استفاده از عينك شنا است. 
اغلب تصور مي شود قرمزی چشم ناشی از زياد بودن كلر آب استخر است در حاليكه واقعيت دقيقا بر عكس اين است و اين مسئله اغلب ناشی از كم بودن كلر آب است. حتی بوی تندی كه اغلب افراد تصور مي كنند ناشی از زياد بودن كلر است نيز بخاطر كم بودن كلر آب ايجاد می شود. دليل اين مسئله اين است كه  مولكول های آزاد كلر با نيتروژن و آمونياك تركيب می شوند و كلرامين ايجاد می كنند. افزايش كلر آب علاوه بر اينكه مانع رشد باكتری ها در آب استخر مي شود سبب شكسته شده پيوند هاي شيميايی كلرامين و شكسته شدن مولكول های آن شده و مشكلات مربوطه را كاهش می دهد. در صورتيكه كلر آب كم باشد احتمال عفونت چشم ناشی از وجود باكتری ها در آب افزايش می يابد. عفونت چشمی (اغلب كنژنكتيويت) معمولاً علاوه بر قرمزی و التهاب با درد و ترشح همراه است. در صورتيكه قرمزی بعد از شنا در استخر از حد يك التهاب خفيف فرا تر رفته و با ترشح همراه باشد بهتر است به چشم پزشك مراجعه كنيد. 

در مجموع رعايت نكات بالا تا حدود زيادی مانع از مشكلات چشم ناشی از شنا در استخر می شود: 

چرا چشم ما در استخر دچار سوزش می شود؟ 

اگر از آب استخر به خوبی نگهداری و کیفیت آن حفظ شود، چشم ها دچار سوزش نمی شوند. به آب استخرها مواد شیمیایی اضافه می کنند تا میکروب هایی مانند باکتری ها و جلبک ها را کنترل کنند. 
کلر به طور معمول چشم را می سوزاند، ولی وقتی چنین اتفاقی می افتد نشان دهنده این است که بیش از اندازه از آن استفاده شده است. 
ماده ای به نام «سیانوریک اسید» هم به آب استخرها اضافه می کنند تا از کلر موجود در آب در مقابل اشعه های‌ خورشید محافظت شود. 
سیانوریک اسید پیوند ضعیفی با کلر آزاد در آب استخر تشکیل می دهد که این مانع تبخیر شدن کلر از آب استخر می شود. این ماده همچنین مانع می شود که کلر آزاد چشم های ما را بسوزاند. 
تماس مداوم با کلر موجود در آب استخرهای شنا باعث سفیدی موها به ویژه در زنان می شود. 
وجود املاح مس در آب استخرها و ترکیب این ماده با نور آفتاب روی سطح مو می ‌تواند باعث تغییر رنگ موها شود. 
به همین دلیل همیشه در هنگام شنا باید موهای خود را با کلاه پوشاند تا از مواد شیمیایی استخر مانند کلر دور بمانند. 
علاوه بر این، بعد از استخر باید بلافاصله موهای خود را شست ‌و شو داد. همچنین آب استخر به دلیل کلری که دارد پوست و مو را خشک می ‌کند، قوام مو را کاهش می ‌دهد و موجب شکنندگی مو می ‌شود. 
اگر مقدار خیلی کمی کلر در آب استخر باشد، کلرامین تشکیل می شود. کلرامین در واقع همان بوی کلر مانندی است که در استخرها به مشام می رسد. این عوامل سبب سوزش چشم می شوند. 
دیگر مواردی که چشم های ما را در استخرها دچار سوزش می کنند عدم تعادل میزان pHو آب سخت است. به آب استخرها اسید یا قلیا اضافه می کنند تا میزان pHرا در سطح خنثی تنظیم و حفظ کنند. 
‌اگر این کار به درستی انجام شود و مقدار اسید یا قلیای ترکیب شده با آب کافی باشد، مشکل سوزش چشم در اثر تماس با آب اسیدی یا قلیایی پیش نخواهد آمد. وجود ادرار در آب استخرها نیز می ‌تواند باعث ناراحتی‌هایی مانند سوزش چشم شود و همچنین به علت ترکیب آن با کلر، مشکلات تنفسی موقت را به وجود آورد. 
دلیل این مسأله این است که مولکول‌‌های آزاد کلر با نیتروژن و آمونیاک ترکیب می‌ شوند و کلرامین ایجاد می ‌کنند. 
آب استخرهای شنا توسط چربی و مواد دفعی بدن شناگران مانند ترشحات بینی، بزاق دهان، عرق بدن، کرم‌ ها، لوسیون ‌های مختلف بدن آلوده می ‌شود. همچنین در استخرهای روباز گرد و غباری که از طریق باد و از اطراف استخر وارد آن می‌ شوند، آلودگی را افزایش می‌ دهند. 
در صورتی که کلر آب کم باشد احتمال عفونت چشم ناشی از وجود باکتری‌ ها در آب افزایش می ‌یابد. عفونت چشمی علاوه بر قرمزی و التهاب با درد و ترشح همراه است. در صورتی که قرمزی بعد از شنا در استخر از حد یک التهاب خفیف فراتر رود و با ترشح همراه باشد، بهتر است به چشم پزشک مراجعه کرد.بلافاصله پس از بیرون آمدن از آب استخر باید دوش گرفت. دوش گرفتن پس از شنا سبب می ‌شود کلرامین از پوست، مو و چشم شسته شود. همچنین بلافاصله پس از شنا باید از قطره‌‌های‌ اشک مصنوعی استفاده شود. 

بر اساس مطالعه اخیر شورای نظارت بر سلامت و کیفیت آب استخرها در آمریکا، تقریباً نیمی از آمریکایی‌ها به‌اشتباه معتقدند که یک ماده شیمیایی به آب استخرها اضافه شده که در صورت ادرار کردن، رنگ آب تغییر می‌کند.در این مطالعه ۷۱ درصد افرادی که موردبررسی قرار گرفتند کلر را عامل قرمز شدن چشم در هنگام شنا عنوان کردند. 

مایکل هلواسا رییس برنامه سلامت شنا (CDC) در آمریکا با اشاره به این موضوع که کلر و ضدعفونی‌های دیگر برای از بین بردن میکروب‌ها به آب استخرها اضافه می‌شوند، گفت: وجود ادرار در آب استخر باعث مصرف کلر و تولید محرکی می‌شود که چشم افراد را قرمز می‌کند.وی افزود: چشمان شناگرها درواقع خود یک نشانگر واقعی هستند که با قرمز شدن احتمال وجود ادرار را در آب استخرها نشان می‌دهد.این محقق خاطرنشان کرد: بوی کلر در استخرها واقعاً بوی کلر نیست بلکه بوی مواد شیمیایی است که از ترکیب کلر با ادرار درست شده‌اند.به گفته وی، این مواد شیمیایی که دیگر کلر نیستند باعث قرمز شدن چشم‌ها می‌شود.هلواسا افزود: زمانی که مؤلفه‌های حاوی نیتروژن که در ادرار، عرق و گردوخاک یافت می‌شوند با کلر ترکیب می‌شوند این مواد شیمیایی ساخته می‌شوند.راه‌حل این موضوع بسیار ساده است، شناگرها باید قبل از وارد شدن به آب با استفاده از دوش‌های استخر بدن خود را بشویند و در دستشویی ادرار کنند. 

آب استخر به لایه اشکی آسیب می زند .

لایه ای نازک ازاشک که فیلم اشکی نامیده می شود، سطح چشم ها را فرش می کند. این فیلم اشکی چشم ها را مرطوب، صاف و شفاف نگه می دارد. کلر و سایر مواد شیمیایی که برای تمیز کردن آب اسخر استفاده می شود، می تواند لایه مرطوب کننده فیلم اشکی را شسته و باعث ناراحتی و قرمزی چشم ها شود. 

افرادی که به صورت منظم و پیاپی در استخر شنا می‌کنند در معرض بیماری‌های همچون خشکی چشم قرار دارند. به این دلیل که یا چشم آنها به اندازه کافی اشک تولید نمی‌کند، یا کیفیت اشکشان پایین و نامناسب است. 

این افراد اغلب حس می‌کنند در چشم‌هایشان شن‌ریزه یا جسم خارجی وجود دارد یا دچار تاری دید می‌شوند. 

بدون محافظت کامل فیلم اشکی، چشم ها در معرض مواد شیمیایی مضر و باکتری های موجود در آب استخر قرار می گیرند. کلر به تنهایی باعث حساسیت چشم ها و در نتیجه قرمزی، خارش، اشکریزش و ناراحتی می شود. باکتری هایی که می توانند در مقابل کلر زنده بمانند، باعث عفونت (کنژنکتیویت) می شوند. 

مراقبت از چشم ها 

شش روشی که برای مراقبت از چشم ها موقع شنا توصیه می شود:    
 Swiming and eyes     عینک شنا 

1-استفاده از عینک شنا 

بهنگام شنا عینک بزنید. با این کار مواد شیمیایی آب استخر در تماس با چشمتان نیست؛ در نتیجه فیلم اشکی سالم می ماند. 

عينك شنا بايد گونه‌اي باشد كه اطراف چشم را به خوبي پوشانده و آب وارد آن نشود. 

به افرادي كه در هنگام شنا از عينك استفاده نمي‌كنند، توصيه مي‌شود سر را زياد زير آب نبرند. 

توجه داشته باشید استفاده از عینک برای خردسالان و کودکان تا 10 سال به دلیل آسیب پذیری بیشتر چشمان آنها الزامی است و این موضوع باید توسط مربیان و مسئولان استخر به استفاده کنندگان گوشزد شود.    

توصیه می کنیم اگر چشم تان دارای عیوب انکساری شامل دوربینی، نزدیک بینی یا آستیگماتیسم است، قبل از خرید عینک شنا حتماً با چشم پزشک خود مشورت کنید.  
 Swiming and eyes      شستشوی چشم ها 

2-شستشوی چشم ها 

بلافاصله بعد از شنا کردن در استخر، پس از بستن چشم ها با آب تازه دست ها و صورتتان را بشوئید. با این کار کلر و سایرمواد شیمیایی از مژه ها و پوست پلکهایتان شسته می شود.                         

هر چند استفاده از قطره‌های اشک مصنوعی که تهیه آنها در داروخانه‌ها نیازی به نسخه پزشکی نیز ندارد می‌تواند در این مواقع کمک‌کننده باشد و چکاندن قطره اشک مصنوعی چند مرتبه به فواصل چند ساعت می‌تواند به راحتی بیشتر و رفع سریع‌تر قرمزی چشم‌ها کمک کند.                 

  Swiming and eyes   استفاده از قطره های چشمی  

3-استفاده از قطره های چشمی  

قبل و بعد از شنا می توانید برای تعادل لایه اشکی و حفاظت از فیلم اشکی از قطره های اشک مصنوعی و نرم کننده چشمی که بدون نسخه نیز از داروخانه  قابل تهیه است، استفاده کنید.                   

 Swiming and eyes  استفاده از ژل های چشمی     

4-استفاده از ژل های چشمی 

اگر دچار خشکی چشم هستید، قبل از شنا از ژل های چشمی استفاده کنید و روی چشمتان عینک شنا بزنید. ژل های چشمی در واقع اشک مصنوعی غلیظ تری هستند که لایه ای ضخیم تر بر روی فیلم اشکی تشکیل می دهند. برای استفاده از داروی مناسب می توانید با چشم پزشکتان مشورت کنید.                                           

   Swiming and eyes      نوشیدن مایعات پس از شنا  

5-نوشیدن مایعات 

به خاطر داشته باشید که آب زیاد بنوشید. آب کافی بدن می تواند کمک قابل توجهی در تامین رطوبت چشم ها و احساس راحتی کند.    

6-دوش بگیرید

بلافاصله پس از بيرون آمدن از آب دوش بگيرد. دوش گرفتن سبب مي شود كلرامين از پوست، مو و چشم شما شسته شود 

از شنا کردن با لنز تماسی اجتناب کنید 

استفاده از لنز تماسی در هر نوع آبی، چه استخر، حمام، دریا یا دریاچه شما را در خطر ابتلا به عفونت قرنیه قرار می دهد. حتی پس از یک بار شنا، باکتری ها می توانند به لنز بچسبند و روی آن رشد کنند. از آنجاییکه لنز های تماسی مدت زمان زیادی در چشم می مانند، چشمتان در تماس مداوم با مواد شیمیایی، باکتری ها، قارچ ها یا انگل ها می ماند. این وضعیت می تواند منجر به عفونت دردناک، آسیب قرنیه و حتی از بین رفتن بینایی شود. 

همیشه موقع شنا لنزهایتان را از چشم خارج کنید. شما می توانید عینک شنای شماره دار بزنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع عینک های شنای موجود، می توانید با چشم پزشکتان تماس بگیرید. 

چه زمانی به چشم پزشک مراجعه کنید؟ 

اگر هر کدام از این علائم را داشتید به چشم پزشکتان مراجعه کنید: 

قرمزی چشم 

درد  چشم 

اشکریزش 

حساسیت به نور 

تاری دید 

احساس جسم خارجی در چشم 

ترشح از چشم ها 

تورم پلک ها 

محدودیت های شناکردن  

اگر به تازگی عمل جراحی فمتولیزیک، PRK یا لازک و فمتواسمایل انجام داده اید، تا یک ماه محدودیت شنا کردن دارید و پس از این مدت لازم است با چشم پزشک خود مشورت کنید.  
افرادی که جراحی آب مروارید انجام داده اند حداقل به مدت یک ماه محدودیت شنا دارند. پس از این مرحله با چشم پزشک خود مشورت کنید.  
همچنین کسانی که به هر دلیل با عفونت یا مشکلات حاد چشمی مواجه هستند تا بهبودی کامل مجاز به شناکردن نیستند. 
افرادی که از انواع لنزهای تماسی استفاده می کنند قبل از شنا باید لنز تماسی خود را در محیط کاملاً بهداشتی و طبق دستورالعمل توصیه شده خارج کنند؛ در غیر این صورت با مشکلات شدید و حتی غیرقابل جبران سیستم بینایی مواجه می شوند.  
 
توصیه های عمومی 

قبل از ورود به استخر حمام بروید و بدن خود را به طور کامل بشویید. یادتان باشد پیش از ورود به استخرها نباید از روغن بدن یا ماسک های بهداشتی استفاده کرد. 

لباس شنا مهمترین وسیله هر شناگری است. از این رو تمیز و سالم بودن آن در سلامت شما نقش دارد و تا حد زیادی از ابتلا به بیماری های پوستی و عفونی جلوگیری می کند. یادتان باشد لباس شنا نباید بیش از حد تنگ یا گشاد باشد. 

عبور از زیر دوش و حوضچه کلر به مدت 2 تا 3 دقیقه الزامی است و به ایمنی و تندرستی جسم شما قبل و بعد از ورود به استخر یا شناگاه های دریایی کمک شایانی می کند. 

باید توجه داشت شناکردن در کانال ها، مسیل ها، رودخانه ها و دریاها به دلیل وجود آلودگی های گوناگون به ویژه فاضلاب و آلاینده های صنعتی توصیه نمی شود و شانس ابتلا به بیماری های پوستی، چشمی و گوارشی را بیشتر می کند.   

آسيب ديگري كه ممكن است در زمان استفاده از استخر به چشم وارد شود، وارد آمدن ضربه به چشم است. در استخرهاي شلوغ و پرتراكم امكان وارد آمدن ضربه به چشم افزايش مي‌يابد و در چنين شرايطي بايد مراقب چشم‌ها بود.علاوه بر آن در صورت بروز تروماهای چشمی ناشی از ضربه، به ویژه اگر همراه با خونریزی چشم باشد مراجعه سریع به مرکز درمانی بسیار حائز اهمیت است و باید از هرگونه اقدام خودسرانه اعم از کمپرس سرد و گرم، شست و شوی چشم، استفاده از انواع دارو، لمس کردن و غیره پرهیز شود